سخن‌سرا

سخن‌سرا
طبقه بندی موضوعی

لینک قصه‌ها +قصه چیست؟

پنجشنبه, ۳۱ خرداد ۱۳۹۷، ۱۰:۵۲ ق.ظ

در پست قبل کمی از قصه و ویژگی‌های قصه‌ها گفته بودیم. در ادامۀ بحث پست قبل قصد دارم ویژگی‌های عمدۀ قصه‌ها را برایتان بیان کنم. این ویژگی‌ها به قرار زیر است:

الف-خرق عادت: در قصه‌ها همواره با حوادث خارق‌العاده روبرو هستیم. حرف زدن حیوانات با انسان‌ها، جادو و جادوگری، معجزات و کرامات، وجود دیو و پری و...

ب-پیرنگ ضعیف: حوادث خارق عادتی که در داستان‌ها وجود دارد شبکۀ استدلالی آن را سست می‌کند. و اغلب روابط علت و معلولی در قصه‌ها از نظم منطق و معقولی برخوردار نیست. نظمی که پیرنگ(plot) اغلب داستان‌ها و رمان‌های امروزی را شکل می‌دهد. قصه‌ها دارای پیرنگی ضعیف هستند.

پ-مطلق گرایی: قهرمان‌ها و شخصیت‌های قصه یا خوبند یا بد. حد میانی وجود ندارد. قهرمان‌های خوب و نیک‌سرشت با اهریمن و پلیدی می‌جنگد و پیروز می‌شود. مضمون قدیمی نبرد روشنی با تاریکی، اهورامزدا با اهریمن و نیکی با پلیدی هستۀ اصلی اغلب قصه‌ها را می‌سازد. البته در دل قصه ممکن است قهرمان‌های دیگر در نبرد شکست بخورند. ولی قهرمان اصلی قصه همواره پیروز است. گاهی اوقات نیز در قصه‌ها نبردی بین دو قهرمان خوب درمی‌گیرد. که یا به صلح می‌انجامد و یا نتیجه‌ای فاجعه‌آمیز در پی دارد. به گونه‌ای که نه فاتح و نه مغلوب از آن طرفی نمی‌بندد. قهرمان مقتول حکم شهید را می‌یابد و تأسف ابدی برای فاتح خواهد بود. مثل داستان رستم و سهراب.

ت-کلی‌گرایی و نمونۀ شخصیت کلی: در قصه‌ها به شرح کلیات و احوال اکتفا می‌شود. کمتر جزئیات وضعیت‌ها، موقعیت‌ها، وقایع و خلقیات روحی شخصیت‌ها بیان می‌شود. شرح وقایع کلی است. پادشاهی دو پسر دارد. یکی خوب یکی بد. تمام! دلیل خوب و بد بودنشان بیان نمی‌شود. در قصه برخلاف داستان کوتاه و رمان، توجهی به بررسی ویژگی‌های روحی و درونی شخصیت‌ها نمی‌شود. قهرمان‌ها به صورت کلی شخصیتی خوب هستند. زنان و دختران جوان مثال خوبی و پاکیزگی‌ و معصومیت‌اند و زنان پیر و عجوزه نمونۀ حیله‌گری و مکر و دغل. 

ث-ایستایی: شخصیت‌های قصه ایستا هستند. و اغلب خصوصیات روحی و عاطفی ثابتی دارند. به نتایج اعمالشان واکنشی نشان نمی‌دهند. و در طول قصه تحولی نمی‌پذیرند. درست برخلاف داستان و رمان که روحیات شخصیت‌ها در طول داستان ممکن است دچار تغییر و تحول شود. 

ج-زمان و مکان: در قصه‌ها زمان و مکان فرضی است. مشخص نمی‌شود که قصه مربوط به چه دوره‌ای است. شاید دلیل این اتفاق ترس و وحشت از سلاطین و حکام وقت بوده باشد. 

چ-همسانی قهرمان‌ها در سخن گفتن: در قصه شما نمی‌توانید تفاوتی بین سخن گفتن مثلاً یک شاهزادۀ ادب آموخته با یک عامه مردم ببینید. لحن صحبت فرهاد کوه کن درست مثل لحن خسرو است. و هردو به گونه‌ای حرف می‌زنند که ناظم اثر یعنی نظامی. زنان نیز اگر در قصه‌ تأثیری داشته باشند همانگونه حرف می‌زنند که مردان. و تنها تفاوت بین شخصیت‌ها سلوک و رفتارشان است و حاضرجوابی‌شان و تیزی و تندی‌شان. 

ح-نقش سرنوشت: تقدیر و سرنوشت در قصه‌ها نقش اساسی دارد. شخصیت‌ها نمی‌توانند از دست سرنوشت بگریزند. 

خ-شگفت‌آوری: در طول قصه، خواننده احساس می‌کنند نویسندۀ قصه یا نقال پیوسته سعی دارد تا او را با حوادث خارق‌العاده به شگفتی وادارد. این تمایل به این دلیل است که قصه‌ها در ابتدا برای نقالی خلق شده بودند و نه نوشته شدن. 

د-استقلال‌یافتگی حوادث: در قصه‌های بلند فارسی، در کل ما با حوادث اپیزودیک و مجزا روبرو هستیم. این رویدادها به صورت رشته‌وار و با یک پیرنگ ضعیف به طور غیرمستقیم با هم در ارتباط‌ هستند؛ و در پایان قصه اصلی را شکل می‌دهند. رمان‌های پیکارسک غربی نیز چنین ویژگی‌ای را دارد. 

ذ-کهنگی: معنا و مفهوم قصه‌ها نمی‌تواند امروزی باشد. موضوع قصه‌ها قدیمی و کهنه‌ و مال زمان‌های دور و درازند. و به نوعی منعکس کننده فرهنگ توده و آداب و رسوم و عقاید خرافۀ مردم روزگاران قدیم است. 

و اما تمرین:

فراموش نکنید تنها تا جمعه شب فرصت انجام تمرین سوم را دارید. 

1- داستان دو برادر- نوشته ققنوس آزاد

2-قصه‌ی ماتی تی-نوشته ماتی تی

3-آروغ زمانه‌تان را بشناسید-نوشته حامد :)

4-قصه عموعباس- نوشته حسین

5-قصه فاملا و دیو نادان- نوشته روشا مجد

6-قصه جوانی با بخت کوتاه-نوشته آشنای غریب

7-قصه موش و گربه-نوشته چوگویک

8-قصه خاله سوسکه-نوشته مهناز

9-تدبیرِ خانِ سمرقند- نوشته مهرجان

موافقین ۳ مخالفین ۰ ۹۷/۰۳/۳۱
سعید ‌

نظرات  (۱۰)

۲۹ خرداد ۹۷ ، ۱۵:۵۰ گیوم اِوار
سلام. تفاوت های قصه (مثلا هزار و یک شب) و رمان چیست؟ 
پاسخ:
همۀ این چند موردی که برای قصه ذکر کردم درواقع تفاوت اون با رمان هم هست.
به طور خلاصه اینکه در رمان پیرنگ و خط داستان قویه. در رمان شخصیت‌ها پایدار نیستند و در طول داستان روحیاتشون دچار تغییرات میشه. مطلق گرایی وجود نداره. یعنی یک شخصیت می‌تونه هم دارای ویژگی‌های مثبت باشه و هم منفی. و مهم‌تر از همه اینکه در رمان به جزئیات وضعیت‌ها وقایع و شخصیت‌ها بیشتر پرداخته میشه.
۳۰ خرداد ۹۷ ، ۱۲:۱۲ آقـای چـشــمـ بـه‌راه
احسنت خیلی خوب بود
پاسخ:
ممنون. 

من هم بالاخره قصه تکراری بچگی هام رو نوشتم.  ممنون میشم اگه لینکش رو بذارید. 
پاسخ:
دست مریزاد. 
چشم. لینک پست شما و سایر دوستان رو لینک می‌کنم.
http://roshamajd.blog.ir/1397/03/30/فاملا-و-دیو-نادان
قصه من ^_^
هم بازنویسی شده هم یک قدری بازآفرینی...
امیدوارم خوب شده باشه...
پاسخ:
سلام.
دستتون درد نکنه. هم بابت شرکت و هم بابت حمایت. :)

اینم قصه ما؛ به نظر خودم که خوب از آب درنیومد.
http://halazun.blog.ir/post/75
پاسخ:
دم و بازدم شما گرم. ممنون که شرکت کردید.
۳۱ خرداد ۹۷ ، ۱۲:۵۳ آرزوهای نجیب (:
آقا من خواستم یه قصه بنویسم که دیدم یکی از دوستان زحمت بازنویسیش رو کشیده. همون داستان ماتی‌تی.
البته برای ما یکم فرق داشت ولی کلیاتش همین بود.

پاسخ:
خب این شکلی که هیجان انگیزتر هم میشه که. شنیدن یک قصه از زبان دو نفر و با دو شکل. :)
بنویسید حتماً.


گمونم دیر شد دیروز با بچه ها رفته بودیم دورهمی بیرون جسدم رسید خونه نرسیدم بنویسم اما اگه هنوز وقت هست اینم لینک داستان من:

http://chukak.blog.ir/1397/04/01
پاسخ:
تا آخر امشب وقت هست :)
دم و بازدمتون گرم.
خب خدا رو شکر
چه بامزه تا حالا ندیده بودم کسی بگه دم و بازدم‌تون گرم
پاسخ:
:))
مترسک زیاد از این استفاده می‌کرد. اصلاً به یاد اون مترسک سبز بلاگستان و کلاغ‌هاش. امیدوارم هرجایی هست حالش خوب باشه.
۰۱ تیر ۹۷ ، ۱۶:۱۶ آشنای غریب
سلام

http://mamdk.blog.ir/1397/04/01/%D8%AA%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D9%88%D9%85-%D9%88%D8%A8%D9%84%D8%A7%DA%AF-%D8%B3%D8%AE%D9%86-%D8%B3%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%AC%D9%87-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C
پاسخ:
سلام.
ممنونم بابت همراهی همیشگی‌تون.

سلام :)
منم نوشتم. خیلی خوب نشد. چون همین امروز قصه رو با جزئیاتش بعد از مدت ها تونستم بشنوم.

http://nazmah.blog.ir/1397/04/01/%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%AE%D9%86-%D8%B3%D8%B1%D8%A7-%D9%82%D8%B5%D9%87-%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%B3%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%87
پاسخ:
سلام. :)
ممنون که همراهی می‌کنین. دست‌مریزاد.

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی