سخن‌سرا

سخن‌سرا
طبقه بندی موضوعی

یک:

تشکر از دوستانی که تمرین هفتۀ دوم را انجام دادند. ضمن خواندن پایان‌بندی‌های متفاوت دوستان، می‌توانید اصل داستان به همراه بررسی‌اش را در اینجا بخوانید.

دو:

نتایج نظرسنجی داستانک‌ها را در صفحۀ خودش می‌توانید ببینید. (اینکه چرا تنها یازده نفر در نظرسنجی شرکت کردند بماند.) چهار داستانک اول بر اساس نظرسنجی انجام شده به این قرار بود:

1- دنیای موازی:آلبرت اینشتین و پینوکیو-به قلم دکتر سین امتیاز نظرسنجی 47

2- پرچین عشق- به قلم مهرجان امتیاز نظرسنجی 44

3- پیکان وانت مسابقه‌ای-به قلم احسان امتیاز نظرسنجی 43

4- پایی که جا ماند-به قلم آقاگل امتیاز نظرسنجی 43

سه:

هدف از دو تمرین اول، تنها آشنایی با وبلاگ، نحوۀ تمرین‌ها و تمرین نترسیدن بود. در قدم اول باید یادبگیریم از نوشتن نترسیم. همچنین لازم است که از نقد شدن نیز نترسیم. نقد اگر به جا و صحیح باشد نتیجه‌اش می‌شود رشد نویسنده. به این دلیل که اغلب دوستان ممکن است دانشجو باشند و آنهایی هم که دانشجو نیستند بالاخره کار و زندگی دارند، با موافقت دوستان برای تمرین‌های بعدی دو هفته زمان در نظر بگیریم. البته در طول این دو هفته ممکن است پست‌هایی در وبلاگ منتشر بشود. ولی برای انجام تمرین‌ها دو هفته زمان خواهد بود. 

چهار:

و اما پست این هفته. کتابی که از آن به عنوان منبع استفاده می‌کنم، کتاب ادبیات داستانی جمال میرصادقی است. قرار نیست با خواندن کتاب کسی نویسنده شود؛ ولی خواندنش می‌تواند شما را با بخش‌های مختلف داستان، قصّه، رمان و داستان کوتاه آشنا کند. مطالبی که در ادامه آورده می‌شود نیز خلاصه‌ای است از همین کتاب. 

میرصادقی کتاب را با تعریف داستان آغاز می‌کند و می‌گوید: «داستان مترادف ادبیات داستانی است.  داستان نقل وقایع است به ترتیب توالی زمانی. داستان عنصر مشترک همه انواع ادبی خلاقه است. از رمان و قصه گرفته تا نمایشنامه و فیلم‌نامه.به همین خاطر داستان را مترادف ادبیات داستانی می‌دانیم.»

و ادامه می‌دهد که داستان از پیرنگ(طرح) جداست، زیرا در پیرنگ نقل حوادث می‌تواند ترتیب زمانی نداشته باشد و تنها روابط علت و معلولی است که اهمیت دارد. در پیرنگ نویسنده می‌تواند موقعیتی را شکل دهد، شخصیتی را بپرورد، و آغاز و پایانی برای اثر بسازد.

بعد از تعریف داستان، میرصادقی به سراغ قصه‌ها می‌رود. همۀ ما در دوران کودکی‌مان قصه‌های بسیاری را از زبان بزرگترهایمان شنیده‌ایم؛ و احتمالاً چندتایی از آن‌ها را به یاد داریم. قصه‌ها اغلب جنبۀ غیرواقعی دارند و به جای اینکه به تجربه و مشاهده بیشتر از شهود و خرق عادت کمک می‌گیرند.  میرصادقی در تعریف قصه می‌گوید: «به آثاری خلاقه‌ای که در آن‌ها تأکید بر حوادث خارق‌العاده بیشتر از تحول و پرورش آدم‌ها و شخصیت‌هاست قصه می‌گویند. رکن اصلی داستان حوادث خلق‌الساعه است. و کمتر به خصوصیات روحی و خلقی شخصیت‌ها پرداخته می‌شود. شخصیت‌های قصه معمولاً کمتر دچار دگرگونی می‌شوند. قصه‌ها دارای پایان‌های خوشی هستند.» 

پنج:

بیش از این پست را طولانی نکنم. می‌توانید خودتان به کتاب مراجعه کنید و جزئیات بیشتر را بخوانید. در طول این دو هفته شاید در چند پست دیگر هم از قصه‌ها گفتم. و اما تمرین. از امروز، یعنی نوزدهم خرداد تا تاریخ یک تیر فرصت دارید تا یک قصه از قصه‌های بومی و محلی شهرتان (یا قصه‌هایی که در گذشته بزرگترهایتان برایتان نقل کرده‌اند) را بازنویسی کنید. پس تمرین‌مان شد بازنویسی یک قصه.

۱۲ نظر موافقین ۸ مخالفین ۰ ۱۹ خرداد ۹۷ ، ۱۳:۳۱
دخو

موقت: 

شکل نظرسنجی را تغییر دادم. پس دوستانی که نتوانسته‌اند در نظرسنجی شرکت کنند امروز و فردا این کار را انجام دهند. برای شرکت در نظرسنجی کافی است یک آدرس ایمیل وارد کنید.

فرصت شرکت در دور دوم تمرین، تا پایان روز جمعه است. 


نظرسنجی تمرین داستانک‌نویسی

در ابتدا از همۀ دوستانی که طی یک هفتۀ گذشته از سخن‌سرا حمایت کردند تشکر می‌کنم. یک ایده زمانی خوب است که ثمربخش هم باشد. و سخن‌سرا میوه‌ای نخواهد داد مگر با مشارکت همراهانش. در دورهمی هفتۀ گذشته نوزده وبلاگ‌نویس شرکت داشتند که لینک نوشته‌هایشان را در اینجا می‌توانید ببینید. از امروز تا هفتۀ بعد نوشته‌های دوستان را بخوانید؛ و اگر نقطه نظری نسبت به نوشته‌هایشان دارید زیر همان پست بیان کنید. (تا وقتی نقطه ضعف‌ها مشخص نباشد جایی برای پیشرفت و بهتر شدن نخواهد بود. پس از نقد کردن و نظر دادن نترسیم.) در قدم بعد هم لطف کنید و در نظرسنجی زیر شرکت کنید. نظرسنجی به این شکل است که به هر مطلب می‌توانید از یک تا پنج امتیاز بدهید. ضمن اینکه هر فرد تنها یک مرتبه می‌تواند در نظرسنجی شرکت کند؛ و برای شرکت در نظرسنجی لازم است با حساب گوگل خود وارد شده باشید. پس سعی کنید با دقت تمام این کار را انجام دهید. 

نظرسنجی تمرین داستانک نویسی


تمرین هفتۀ دوم

و اما تمرین هفتۀ دوم. پایان بندی یکی از چالش‌برانگیزترین بخش‌ها در نوشتن یک داستان، رمان و یا داستانک است. به تعداد تمام انسان‌ها دیدگاه‌های متفاوت وجود دارد. به عنوان تمرین این هفته، داستانک زیر را بخوانید و بعد با دو دیدگاه مثبت و منفی، پایان متفاوتی با اصل داستان برایش بنویسید. در نوشتن سعی کنید از پایان‌‌بندی‌های کلیشه‌ای تا حد امکان دوری کنید. 

اُ.هنری یکی از کسانی است که در زمینۀ داستانک‌نویسی حقیقتاً صاحب سبک است. در کتاب ادبیات داستانی میرصادقی نیز از او نام‌برده شده است. «انتخاب سوپی» عنوان داستانکی است که برای تمرین هفتۀ دوم از اُ.هنری انتخاب کرده‌ام.


انتخاب سوپی-اُ.هنری

«سوپی روی یک نیمکت در میدان مَدیسون نیویورک نشست و به آسمان نگاه کرد. یک برگ خشک روی بازویش افتاد. زمستان از راه می‌رسید و او می‌دانست که باید هرچه زودتر نقشه‌هایش را اجرا کند. با ناراحتی روی نیمکت جابجا شد. احتیاج به سه ماه زندان گرم و نرم با غذا و دوستان خوب داشت. معمولاً زمستان‌هایش را این‌گونه سپری می‌کرد.و حالا وقتش بود، چون شب‌ها روی نیمکت میدان با سه روزنامه هم نمی‌توانست از سرما خلاصی یابد. بنابراین تصمیمش را برای زندان رفتن گرفت و فوراً شروع به بررسی اولین نقشه‌اش کرد.

نقشه‌ی ساده‌ای بود، در یک رستوان سطح بالا شام می‌خورد، سپس به آن‌ها می‌گفت که پول ندارد و آن‌ها پلیس را خبر می‌کردند. ساده و راحت بدون هیچ دردسری. با این فکر نیمکتش را رها کرد، آهسته به راه افتاد.

چیزی نگذشت که به یک رستوان در برادوی رسید. آه! خیلی عالی بود. خیابان ششم دید، جلوی ویترین مغازه ایستاد و نگاهی به داخل آن انداخت؛ همه چیز تمیز و براق بود. فقط می‌بایست یک میز در رستوان پیدا کند و بنشیند. آن وقت همه چیز روبه راه بود. چون وقتی می نشست مردم تنها می‌توانستند، کت و پیراهنش را ببینند که خیلی کهنه نبودند؛ هیچ کس شلوارش را نمی‌دید. راجع به سفارش غذا فکر کرد. خیلی گران نه؛ اما باید خوب باشد. اما وقتی که سوپی وارد رستوان شد، گارسون شلوار کثیف و کهنه و کفش‌های افتضاح او را دید. دست‌هایی قوی یقه‌ی او را گرفت و به او کمک کرد که دوباره خودش را در خیابان ببیند! حالا مجبور بود که نقشه‌ی دیگری بکشد. از برادوی گذشت و همه می‌توانستند او را ببینند. آرام و با دقت سنگی را برداشت و به طرف شیشه پرت کرد. شیشه با صدای بلندی شکست. مردم به آن طرف دویدند. سوپی خوشحال بود چون مقابلش یک پلیس ایستاده بود. سوپی حرکت نکرد. در حالی که دست‌هایش در جیبش بود، ایستاد و لبخند می‌زد. با خود اندیشید: «به زودی در زندان خواهم بود.» پلیس به طرفش آمد و پرسید «کی این کارو کرد؟» سوپی گفت: «من بودم.» اما پلیس می‌دانست کسانی که چنین کاری می‌کنند، نمی‌ایستند که با پلیس صحبت کنند، بلکه پا به فرار می‌گذارند. درست در همین موقع پلیس، مرد دیگری را دید که در حال دویدن بود تا به اتوبوس برسد. بنابراین پلیس به تعقیب او پرداخت. سوپی لحظه‌ای این صحنه را تماشا کرد. سپس راهش را کشید و رفت؛ بازهم بدشانسی. دیگر داشت عصبانی می‌شد. اما آن طرف خیابان رستوران کوچکی دید. با خودش فکر کرد: «عالیه!» و وارد شد.

این بار هیچ‌کس متوجه شلوار و کفش‌هایش نشد. شام خوشمزه‌ای بود بعد از شام به گارسون نگاهی کرد و با لبخند گفت: «می‌دانید، من هیچ پولی ندارم پلیس را خبر کنید. زود باشید چون خیلی خسته‌ام.»

گارسن جواب داد: «پلیس بی پلیس. هی، جو!»

پیشخدمت دیگری به کمک او شتاقت و با هم سوپی را به داخل خیابان سرد پرت کردند. سوپی نقش زمین شد. با سختی از جا برخاست، عصبانی بود با زندان گرم و نرمش هنوز خیلی فاصله داشت؛ واقعاً ناراحت بود. دوباره به راه افتاد. یک زن زیبای جوان مقابل ویترین مغازه‌ای ایستاده بود. کمی آن طرف‌تر هم یک پلیس قرار داشت. سوپی به زن جوان نزدیک شد؛ دید که پلیس او را می‌پاید. با لبخند از زن دعوت کرد که او را همراهی کند. زن قدری فاصله گرفت و با دقت بیشتری شروع به تماشای ویترین مغازه کرد. سوپی نگاهی به پلیس انداخت. سپس دوباره شروع به صحبت با زن کرد. زن می‌توانست در عرض یک دقیقه پلیس را خبر کند. سوپی درهای زندان را مجسم کرد، اما ناگهان زن بازوی او را گرفت و با خوشحالی گفت: «بسیار خوب به شرط یک گیلاس مشروب، تا پلیس متوجه نشده راه بیفت.» و سوپی بیچاره با زن جوان که هنوز بازویش را گرفته بود به راه افتاد.

سر پیچ بعدی از دست زن پا به فرار گذاشت. به وحشت افتاده بود، با خود اندیشید: «با این وضع هرگز به زندان نخواهم افتاد.» آهسته به راه افتاد و به خیابانی رسید که تئاترهای زیادی درآن بود. آدم‌های زیادی آن جا بودند، آدم‌های پولدار با لباس‌های گران‌بها. سوپی می‌بایست کاری کند تا به زندان برود. نمی‌خواست حتی یک شب دیگر روی نیمکت میدان مَدیسون سرکند. کلافه شده بود. ناگهان چشمش به یک پلیس افتاد. شروع کرد به آواز خواندن، فریاد زدن و سر و صدا کردن. این بار باید نقشه‌اش کارگر می‌افتاد؛ اما پلیس پشتش را به او کرد و به مردی که نزدیکش ایستاده بود گفت: «زیادی خورده، اما خطرناک نیست؛ بذار به حال خودش باشه.» اما درست در همین وقت چشم سوپی داخل مغازه به مردی افتاد که چتر گران‌بهایی داشت. مرد چتر را در کنار در گذاشت و سیگاری بیرون آورد. سوپی وارد مغازه شد، چتر را برداشت و آهسته بیرون آمد. مرد به سرعت دنبالش آمد. و گفت: «چتر مال منه.» سوپی جواب داد: «راستی؟ پس چرا پلیس را خبر نمی‌کنی؟ زود باش پلیس آن جاست.» صاحب چتر با ناراحتی گفت: «اشتباه از من است. امروز صبح آن را از یک رستوران برداشتم. خوب اگر مال شماست معذرت می‌خواهم.» سوپی گفت: «البته که مال منه.» پلیس متوجه آن‌ها شد. صاحب چتر به سرعت دور شد و پلیس هم به کمک دختر جوانی رفت که می‌خواست از خیابان رد شود. حالا دیگر سوپی واقعاً عصبانی بود. چتر را دور انداخت و شروع کرد به بد و بیراه گفتن به پلیس‌ها. درست حالا که او می‌خواست به زندان بیفتد، آن‌ها نمی‌خواستند او را به آن‌جا بفرستند. دیگر عقلش به جایی نمی‌رسید به طرف میدان مَدیسون و خانه‌اش یعنی نیمکت به راه افتاد. اما سر یک پیچ ناگهان ایستاد. این‌جا در وسط شهر یک کلیسای قدیمی زیبا وجود داشت. از میان یک پنجره‌ی صورتی رنگ، نور ملایم و صدای موزیک دلنشینی بیرون می‌آمد. ماه در بالای آسمان بود. همه‌جا ساکت و آرام بود. برای چند لحظه کلیسای ده به نظرش آمد و سوپی را به یاد روزهای خوش گذشته انداخت.»

ادامه و انتهای داستان باشما! 

1-بهروز

2-ققنوس- پایان اول-پایان دوم

3-حامد :)

4-نسرین(زمزمه‌های تنهایی)

5-AmirMohammad mirbabaei 

6-مهناز

7-بهار ...(با من برقص)

8-دکتر سین

9-یاسمین(پرنده سفید)

10-رسول والی

11-آشنای غریب

12-من(بود... هست... نیست)

13-حورا(در انتظار یک اتفاق خوب)

14-نیوشا یعقوبی

15-چارلی

16-آقاگل

17-هلما

18-بهار (در جستجوی لبخند)

۳۵ نظر موافقین ۱۰ مخالفین ۰ ۱۶ خرداد ۹۷ ، ۱۲:۳۴
دخو

میرصادقی در کتاب ادبیات داستانی در توضیح داستانک نوشته: «داستانک یا داستان کوتاه کوتاه، داستانی به نثر است که باید از داستان کوتاه جمع و جورتر و کوتاه‌تر باشد و از پانصد کلمه کمتر و از هزار و پانصد کلمه بیشتر نباشد و در آن عناصرِ پیرنگ و شخصیت‌پردازی و صحنه، مقتصدانه و ماهرانه صورت گرفته باشد.

داستانک همۀ عناصر داستان کوتاه را در خود جمع دارد جز آن که این عناصر با ایجاز و اختصار همراه است. غالباً داستانک لطیفه گسترش یافته ساخته شده‌ای است که پایانی تکان دهنده و غافلگیر کننده دارد. مثل داستانک‌های آنتوان چخوف و اُ.هنری-ادبیات داستانی، داستانک-ص305 »

موضوع این هفتۀ سخن‌سرا نوشتن یک داستانک باشد. تا پنجشنبۀ هفته بعد فرصت داریم یک نوشته در قالب داستانک بنویسیم. این نوشته می‌تواند یک خاطره از زندگی خودمان (یا دیگران) باشد؛ یا اینکه با قدرت تخیل خودمان نوشته شده باشد. 

نکتۀ مهم اینجاست که نباید از نوشتن بترسیم! نوشتن یک داستانک یا داستان کوتاه هم مثل نوشتن یک پست در وبلاگ‌مان، یا تعریف کردن یک خاطره برای دوستمان است. به همین سادگی.

حرف آخر اینکه از دوستان‌تان(بیانی و غیربیانی) هم دعوت کنید که بنویسند. هرکسی هم نوشت لینک پستش را همین‌جا به اشتراک بگذارد. ممنونم.

1-دستهایش به قلم ققنوس آزاد امتیاز نظرسنجی 38

2-راضیه-به قلم مهناز امتیاز نظرسنجی 35

3-دخترکم- به قلم بهار امتیاز نظرسنجی 27

4-پایی که جا ماند-به قلم آقاگل امتیاز نظرسنجی 43

5-دنیای موازی:آلبرت اینشتین و پینوکیو-به قلم دکتر سین امتیاز نظرسنجی 47

6-من و دوست قشنگم-دوچرخه-به قلم آشنای غریب امتیاز نظرسنجی 29

7-پیکان وانت مسابقه‌ای-به قلم احسان امتیاز نظرسنجی 43

8-وجدان- به قلم بهارنارنج امتیاز نظرسنجی 32

9-قانون سوم-به قلم صاد نون امتیاز نظرسنجی 31

10-به هنگام آشپزی چت کردن ممنوع!-به قلم محبوبه شب امتیاز نظرسنجی 30

11-سکوت فریادها-به قلم خانم بل امتیاز نظرسنجی 31

12-.....نباشیم-به قلم هلما امتیاز نظرسنجی 38

13-اکبر و دُم دُم سحری-به قلم فرشته امتیاز نظرسنجی 35

14-شراب کهنه-به قلم ابریشم امتیاز نظرسنجی 39

15-دیدم که جانم می‌رود- به قلم محمد هستم امتیاز نظرسنجی 38 

16-شایستگان تاریکی-به قلم دامن گلدار امتیاز نظرسنجی 35

17-داستانکی بدون نام-به قلم حورا امتیاز نظرسنجی 36

18-مراد- به قلم هلیا استاد امتیاز نظرسنجی 31

19-پرچین عشق- به قلم مهرجان امتیاز نظرسنجی 44

20-تصمیم-به قلم بلوط خانم (در نظرسنجی حضور نداشت)


+نقد میرزا به داستانک‌ها

۳۳ نظر موافقین ۱۶ مخالفین ۰ ۱۰ خرداد ۹۷ ، ۰۲:۱۵
دخو

بخشی از هدف ساخت این وبلاگ در کنار نوشتن و تمرین چگونه نوشتن آموختن هم هست. یکی از بهترین منابع برای آموختن ژانرهای داستان‌نویسی و رمان‌نویسی و ویژگی‌های آن‌ها همین کتاب «ادبیات داستانی» جمال میرصادقی است. در کنار نثر ساده و روان میرصادقی این را هم بگویم که کتاب خوشمزه‌ای است! مثال‌های فراوان از کتاب‌ها و نویسنده‌های متفاوت همراه با بیان شیوای میرصادقی باعث شده تا خواننده در هنگام خواندنش به هیچ عنوان احساس خستگی نکند. و این احساس به او دست ندهد که در حال خواندن یک کتاب آموزشی است. پیشنهاد می‌کنم این کتاب را پیدا کنید و بخوانید. چون کتاب مطرحی است اغلب در کتابخانه‌ها هم پیدا می‌شود.

تا امروز سه نفر از دوستان زحمت کشیده و لینک مطلب‌هایشان را ارسال کرده‌اند.(داستانک) اگر قصد نوشتن دارید زودتر دست بجنبانید. فقط تا پایان روز پنجشنبه وقت دارید. 

در کتاب میرصادقی دو نمونۀ خوب برای معرفی داستانک آورده شده، یکی داستانکی است از خودش با اسم «لرزه» و دیگری «غم‌های کوچک» از امین فقیری است. پیشنهاد می‌کنم این دو داستانک را هم بخوانید.

داستانک لرزه،جمال میرصادقی، مجموعۀ نه آدمی نه صدایی

دریافت

داستانک غم‌های کوچک،امیر فقیری

دریافت


دو مقالۀ هم پیدا کردم که خواندنش خالی از فایده نیست:


خویشاوندی «داستانک» و «حکایت» با نگاهی به بهارستان جامی

دریافت

ژانر ادبی داستانک و توانمندی آن برای نقد فرهنگ

دریافت

۱ نظر موافقین ۶ مخالفین ۰ ۰۸ خرداد ۹۷ ، ۱۶:۴۲
دخو

سخن‌سرا وبلاگی است برای تمرین نویسندگی.

سعی بر این است تا هر هفته با موضوعی مشخص وبلاگ‌نویسان علاقه‌مند را به چالش بکشیم. چالشی برای بهتر نوشتن.

موضوع چالش‌ها، پنجشنبۀ هر هفته مشخص می‌شود و شما می‌توانید تا پنجشنبۀ هفته بعد در چالش شرکت کنید. 

روزهای پنجشنبه و جمعه، به بازنشر مطالب و رأی‌گیری برای انتخاب بهترین نوشته‌ها اختصاص خواهد داشت.

بیایید از نوشتن نترسیم.




دریافت

۱۵ نظر موافقین ۲۰ مخالفین ۰ ۰۲ خرداد ۹۷ ، ۱۶:۳۷
دخو